NİJER'DEKİ DARBE NEDEN EMPERYALİSTLERİ PANİĞE SEVK EDİYOR? - 03 Ağustos 2023 Perşembe

NİJER'DEKİ DARBE NEDEN EMPERYALİSTLERİ PANİĞE SEVK EDİYOR? - 03 Ağustos 2023 Perşembe

NİJER'DEKİ DARBE NEDEN EMPERYALİSTLERİ PANİĞE SEVK EDİYOR? - 03 Ağustos 2023 Perşembe


Türkiye ve dünya basınında bir süredir Nijer’deki gelişmeler başlıca gündemlerden birini teşkil ediyor. Normalde Nijer gibi yoksullukla boğuşan bir ülke kimsenin umurunda olmaz ama ilginin bilhassa buraya yoğunlaştığı görülüyor.

Meseleye başka bir zaviyeden bakan Enver Arpa dikkat çekici değerlendirmelerde bulundu. Nijer'deki darbenin başta Fransa olmak üzere bölgede klasik sömürgecilik çarkını ayakta tutmaya çalışan ve ondan nemalananları endişeye sevk ettiğini belirten Arpa, bu gelişmelerin Mali, Çad ve Burkina Faso gibi Batı Afrika ülkelerinde ise Fransa özelinde sömürgecilik karşıtı seslerin yükseldiği bölgelerde bir heyecan uyandırdığını kaydetti. 

“Batı Afrika merkezli Fransa karşıtlığı üzerinden geliştirilen bilinç oluşmaya başladı"

Eski Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) Ortadoğu ve Afrika Dairesi Başkanı ve Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Bölge Çalışmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Enver Arpa, AA muhabirine, Batı Afrika'da özellikle gençler arasında yükselen sömürge karşıtı yaklaşımı değerlendirdi.

Arpa, özellikle Mali, Çad ve Burkina Faso gibi Batı Afrika ülkelerinde Fransa'nın askeri müdahaleler ve ekonomik anlaşmalarla sürdürdüğü yeni sömürgeciliğe karşı tavır oluştuğuna işaret ederek, şu değerlendirmede bulundu:

"Batı Afrika merkezli Fransa karşıtlığı üzerinden geliştirilen bilinç oluşmaya başladı. Mali, Burkina Faso ve Nijer'in yeni yönetimleri gerekirse aynı saflarda savaşarak Fransa karşıtlığında birleşeceklerini ilan etti. Bu devletler ayrıca Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğunun (ECOWAS) Nijer'e olası askeri müdahalesinin, kendilerine karşı da bir savaş ilanı olacağını açıkladı. Umarım böyle bir savaş olmaz. Fransa'nın yeni Nijer'de pek de sıcak karşılanmadığı anlaşılıyor. Fransa daha önce Mali'den de askerlerini çekmek zorunda kalmıştı."

Öte yandan dünya genelinde iletişim araçlarının yaygınlaşmasının Batı Afrika'da gelişen sömürgeci karşıtı tutumda önemli rol oynadığını vurgulayan Arpa, teknoloji sayesinde bölge gençlerinin hem ülkelerindeki potansiyelin hem de diğer ülkelerdeki refahın farkına vardıklarını dile getirdi.

Arpa, bölgede kolonyal dönemin yarattığı travmaları unutmamak için köle ticaretinde kullanılan yerlerin müzeleştirilmesi gibi faaliyetler yürütüldüğünü aktararak, yeni sömürgecilikle idare edilen statükoya duyulan nefretin sömürge karşıtı tutumu beslediğine vurgu yaptı.

"Fransa'nın her geçen gün bölgedeki etkisini yitirdiğini ve zayıfladığını görüyoruz"

Nijer'deki askeri darbe sonrası ülkenin uranyum arzının yeniden gündeme geldiğine dikkati çeken Arpa, Fransa'nın eski sömürgesi Nijer'den yaklaşık 50 yıldır uranyum tedarik ettiğini kaydetti.

Arpa, uranyum ve diğer pek çok değerli madene sahip ülkelerin, dünyanın en fakir ülkeleri sıralamasında en başlarda olmasından Batı Afrika gençliğinin rahatsızlık duyduğunu ve Fransa'nın bu nedenle antipatiyle karşılandığını dile getirdi.

Batı Afrika'daki Fransız varlığını sadece maden sömürüsü üzerinden değerlendirmenin eksik olacağının altını çizen Arpa, ekonomik anlaşmalarla da yürütülen yeni bir sömürgeci düzenin hala bölgede var olduğunu söyledi.

Arpa, Batı Afrika'daki 14 ülkede kullanılan Fransız sömürgelerine ait para birimi CFA frangının Fransız merkez bankasında basıldığını hatırlatarak, şu ifadeleri kullandı:

"Maalesef bölge ülkeleri henüz Fransa'dan ekonomik ilişkiler bağlamında tamamen bağımsız hareket edebilecek kapasitede değil. Fransa'nın her geçen gün bölgedeki etkisini yitirdiğini ve peyderpey zayıfladığını görüyoruz. Fransa'dan boşalan yere de Rusya, Wagner güçleri ve enerji alanında yaptığı projelerle dahil oluyor. Fransa'yı tedirgin eden konuların başında bu geliyor. Türkiye'nin de bölgedeki etkisini unutmamak gerekiyor. Türkiye de yakın zamanda Batı Afrika ve Afrika'nın genelinde etkisi artan ve itibarı yükselen ülkelerden biri haline geldi."

Kaynak: Nijer'deki darbe neden emperyalistleri paniğe sevk ediyor?